Η ανθρώπινη φυλή είναι επικεντρωμένη στο νοητικό της σώμα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία της. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει μεγάλα θέματα ανισορροπίας στο ανθρώπινο όν. Τα αποτελέσματα της ανισορροπίας είναι φανερά στο βιοτικό επίπεδο και την ψυχική υγεία του δυτικού και όχι μόνο κόσμου.

Το σύστημα Yoga Science ιδρύθηκε μέσα σε αυτές τις συνθήκες, στη σύγχρονη εποχή, κάτι που το καθιστά εξαιρετικά λειτουργικό για τα σημερινά δεδομένα. Μέσα από τη ζωή, το έργο και τη βιωματική διδασκαλία της για τη διεύρυνση της συνείδησης η Νάγια Καρνάβα χρησιμοποιεί τα τέσσερα μονοπάτια της Yoga μέσα από ένα σύστημα εξελισσόμενης, ζωντανής διδασκαλίας. Σκοπός της διδασκαλίας είναι η απελευθέρωση από το μικρό και περιορισμένο, από το φόβο και το στενό-χωρο και το άνοιγμα των φτερών του επίδοξου μαθητή στη μεγαλύτερη δυνατότητα της ζωής του. Στην αναγνώριση του Δασκάλου μέσα του, στη βαθιά Χαρά, στην Αλήθεια του.

Το σύστημα έχει 4 βασικά είδη:

Raja Yoga ~ Karma Yoga ~ Bhakti Yoga ~ Jnana Yoga 

Η Raja yoga δημιουργήθηκε εκατοντάδες χρόνια από τον Patanjali o οποίος συνέθεσε τη γνώση που υπήρχε γύρω από τη Yoga σε “στίχους”, τα Sutras του Patanjali. Πήρε τη μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα από τον Vivekanda το 19ο αι. Είναι ένα εγχειρίδιο χρήσης του νοητικού μας εργαλείου. Διδάσκει την αποταύτιση από τη σκέψη, την ορθή χρήση του νου, την διάκριση, τη συγκέντρωση, τη σιωπή. Η φράση έλεγχος του νου δεν είναι ακριβής χαρακτηρισμός γι’ αυτήν τη μέθοδο, η οποία στηρίζεται περισσότερο στην διάκριση ανάμεσα στο “εγώ” και στην παρουσία του “είμαι”, την αποδοχή και των δύο και τελικώς την ενότητά τους. Μέσω της δράσης της αποδοχής, της άφεσης του νου και της ενεργητικής σιωπής μας ξαναμαθαίνει να ζούμε παρόντες στη ζωή, να είμαστε νέες και καθαρές από το παρελθόν μας υπάρξεις. Ο σκοπός είναι να γίνει ο νους διάφανος, απαλλαγμένος από διαμορφώσεις και πεποιθήσεις που τον κρατούν φυλακισμένο σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ασυνείδητων αιτιών και αποτελεσμάτων.

Η Raja yoga επικεντρώνεται στην διεύρυνση της συνείδησης μέσω της αντίληψης, με εργαλεία την σωματική άσκηση (asanas),τις προτροπές και αποτροπές (yamas – niyamas) που υιοθετούνται στην καθημερινότητα, την επίγνωση και κυριαρχία πάνω στη ροή της ενέργειας (prana) μέσα από πρακτικές αναπνοών (pranayama), την απόσυρση των αισθήσεων (pratyahara), τη συγκέντρωση (dharana), το διαλογισμό (dhyana) και τέλος, ως υψηλότερο στάδιο την απορρόφηση – υπερσυνείδηση (samadhi). Η Raja yoga έχει στόχο στην απελευθέρωση μέσα από τη διεύρυνση της συνείδησης και είναι ο πρώτος πυλώνας της διδασκαλίας του Yoga Science.

Ο δεύτερος πυλώνας της διδασκαλίας είναι η Karma yoga, η yoga της ορθής δράσης και της προσφοράς. Η εξωτερική μας πραγματικότητα βασίζεται στην καθημερινή μας δράση, σ’ αυτό που δημιουργούμε κάθε στιγμή. Όμως η συνειδητή δράση απέχει πολύ από αυτό που συνήθως παρατηρούμε γύρω μας. Η συνειδητή δράση συμβαίνει όταν γνωρίζουμε ότι οι σκέψεις, τα λόγια και οι πράξεις μας, είναι αιτίες και αποτελέσματα ταυτόχρονα, και έχουμε την ευθύνη τους. Ο συμπαντικός νόμος της Αιτίας και του Αποτελέσματος διαποτίζει τα πάντα και λειτουργεί με απόλυτη συνέπεια και λογική. Κάθε αποτέλεσμα προήλθε από μια αιτία και το αντίστροφο.

Η απελευθέρωση από το κύκλο αυτό έρχεται καθώς δρώ χαρίζοντας το αποτέλεσμα, έτσι παύει οποιοσδήποτε φόβος γι’ αυτό που ο νους ονομάζει επιτυχία ή αποτυχία των πράξεών του. Η συναισθηματική ή νοητική προσκόλληση στην ύλη(αποτέλεσμα) είναι αυτή που καθορίζει τους περιορισμούς του. Χωρίς αυτή, το “εγώ” δεν προσδιορίζει πια τον εαυτό του με βάση την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Δρα χωρίς σκοπιμότητα και γίνεται διάμεσος για κάτι μεγαλύτερο πέρα από την προσωπική επιθυμία. Η προσωπική επιθυμία γίνεται όχημα για τη συλλογική ανάγκη ή συνθήκη, γιατί η αντίληψη γίνεται συλλογικότερη. Έτσι προσεγγίζεται η ανιδιοτελής δράση, η δράση της προσφοράς μέσα από την άμεση διάκριση που χαρίζει η αγάπη για τον Άνθρωπο. Μέσα από τη καθημερινή δράση, για χάριν της ιερότητας της ίδιας της δράσης, γινόμαστε πραγματικά οι δομητές ενός νέου κόσμου.

Ο τρίτος πυλώνας είναι η Bhakti Yoga. Η Bhakti είναι στην ουσία ο δρόμος της αφοσίωσης. Η μέθοδός της είναι λατρευτική και αυτόν το δρόμο ενσωματώνουν συνήθως οι θρησκείες. Στο εκλογικευμένο πολιτισμό μας, που οι θρησκείες έχουν αρχίσει να θεωρούνται ταμπού, φαίνεται να μην υπάρχει θέση για μια τέτοια κίνηση όπως η λατρεία. Ο άνθρωπος είναι όμως τελετουργικό όν, και το γνωρίζουμε όχι μόνο λόγω της ιστορίας αλλά και από τη παρατήρηση της καθημερινής μας τελετουργίας.

Η Yoga  αυτή δεν προάγει τους συναισθηματισμούς και τις ελαφριές συγκινήσεις. Στη χλιαρή αυτή θεώρηση που εξυπηρετεί μόνο τον εγωισμό, ή στην σκληρή εκδοχή που είναι παράγωγο ενός ασυνείδητου φόβου, όπως ο φανατισμός, δεν υπάρχει η εμπειρία του Θείου.  Μορφές, θεοί και ειδώλια είναι απλά εργαλεία που βοηθούν το αίσθημα της λατρείας. Πίσω από τα διάφορα τελετουργικά των θρησκειών κρύβεται μια κοινή εμπειρία. Η λατρεία για το Υπέρτατο, η Αγάπη χωρίς όρια. Η Bhakti Yoga δεν ασχολείται με το υποκείμενο προς το οποίο εκδηλώνεται η αγάπη, αφού τα πάντα είναι εκδηλώσεις του Ενός, αλλά η ένταση του αισθήματος είναι αυτό που έχει σημασία. Δεν έχει σημασία αν είναι αγάπη προς το θεό το σύζυγο ή το κατοικίδιο. Επειδή όμως είναι εύκολο οι άνθρωποι να παρερμηνεύσουν το αίσθημα της αγάπης, η γιόγκα αυτή σηκώνει τη προσοχή προς κάτι που εμπνέει σεβασμό και θαυμασμό, όπως ο Δάσκαλος, ή τα Θεία και η Ύπαρξη. Με αυτή τη μέθοδο αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι η διάλυση του “εγώ”, μέσα από το αίσθημα της παμπεριεκτικής Αγάπης που είναι η πληρότητα. Αυτή η μέθοδος μ’ ένα τρόπο ”εμποτίζει το νου στην ποιότητα της καρδιάς” και τον εξαγνίζει στο βωμό της. Μπορεί να μη γνωρίζει το Θεϊκό όπως η Raja ή η Jnana Yoga, αλλά το βιώνει. Γι’ αυτό και λέγεται ότι είναι ο πιο γρήγορος πνευματικός δρόμος προς την ελευθερία.

Η Jnana Yoga, είναι η γιόγκα, δηλαδή η ένωση με το όλον, μέσω της γνώσης και της φιλοσοφίας. Ένας δύσβατος δρόμος με πολλά κρυφά εμπόδια. Η Jnana Yoga αναπτύσει τη διάνοια, διευρύνει την αντίληψη μέσα από την κατανόηση της συμπαντικής νοημοσύνης που υπερβαίνει την ανθρώπινη. Για να κατανοήσει αυτή την ανώτερη νοημοσύνη, είναι αναγκασμένη να την κατακερματίσει σε έννοιες και να την κάνει προσιτή στο νου του ανθρώπου. Δουλεύει στο ενδιάμεσο πεδίο ανώτερου και κατώτερου νου. Μαθαίνει στον νου να συλλαμβάνει το λεπτοφυές, να έχει έμπνευση, διορατικότητα, να αναγνωρίζει τις βαθύτερες αιτίες των γεγονότων, να σηκώνει το βλέμμα πάνω από τη σκόνη της καθημερινότητας. Μέσα από τη κατανόηση του μηχανισμού της ύπαρξης και των νόμων που τη διέπουν, συνειδητοποιεί την ενότητα των πάντων. Στην ουσία ξεκινά μέσα από τη χωριστικότητα (ποιότητα του νου) για να φτάσει στην ενότητα, στην αντίληψη που συνθέτει τα πάντα, που βλέπει το Ένα μέσα στα πολλά.

Ξεκινά μαθαίνοντας πληροφορίες και γνωρίζοντας τη σχετική αλήθεια, έπειτα εμπειράται μέρος της και αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη δύναμη της ερμηνείας που δίνει ο νους στην σχετική πραγματικότητα. Μέσα από την πλάνη αντιλαμβάνεται τα όρια της αντίληψης της διάνοιας και αρχίζει να βγαίνει πάνω από το νου και να διαισθάνεται τη Μία Πραγματικότητα.

Όμως καθώς όλα αυτά εκτυλίσσονται στο υλικό πεδίο που είναι διττό, δεν μπορεί παρά να έρχεται σε σύγκρουση ανάμεσα στην αποκτηθείσα γνώση και την προσωπική εμπειρία. Εν τέλει ενσωματώνει τα άλλα μονοπάτια για να μπορέσει να βιώσει τη Γνώση. Η μέθοδός της είναι αυτή του άλματος της θέλησης και της οικειοθελούς απελευθερωτικής θυσίας του ήδη γνωστού.

Αυτή τη στιγμή η ανθρωπότητα διψάει για ισορροπία. Ισορροπία ανάμεσα στα άκρα και την υπερβολή, στις εγκαταλελειμμένες και απαξιωμένες θηλυκές αρχές του πολιτισμού (δημιουργικότητα, ομορφιά, καλοσύνη, προστασία του αδύναμου, αφθονία) και τις σε αρνητική έξαρση, στρεβλωμένες αρσενικές αρχές (πόλωση στην εξουσία, χρήμα, βία, στυγνός υλισμός).Με βάση αυτή την ανάγκη, το σύστημα Yoga Science εργάζεται με το “εγώ” το οποίο είναι κεντρικό σημείο της εμπειρικής διδασκαλίας και μάθημα εφ’ όρου ζωής για δασκάλους και μαθητές. Είναι απαραίτητο σημείο αν θέλουμε να μιλάμε για ισορροπία και καθαρότητα να εργαστούμε άφοβοι με το φωτεινό όσο και το σκοτεινό μας κομμάτι σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Τα 4 μονοπάτια της Yoga που δομούν το Yoga Science προσφέρουν τρόπους προσέγγισης για όλες τις ιδιοσυγκρασίες, και συνήθως το ένα εμπεριέχει το άλλο. Δεν αποτελούν περιορισμούς ή κλειστά συστήματα, καθώς ο στόχος είναι κοινός. Όσο προσεγγίζεται ο στόχος, γίνεται όλο και πιο κατανοητό ότι όλα αυτά είναι απλά εργαλεία, για να ανθίσει η μοναδικότητα και να βιωθεί η Ενότητα. Πρόκειται για μια παιδεία πάνω στην ολοκληρωτική εμπειρία της ζωής, η οποία είναι ζωντανή και εμπλουτίζεται συνεχώς.

✎ Author: Φρειδερίκη Παπασταυροπούλου – Yoga Science Teacher